سبک‌شناسی نقیضه در آثار طنز زرویی نصرآباد

Authors

Abstract:

ابوالفضل زرویی نصرآباد از برجسته‌ترین طنزپردازان پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران است. آثار وی در طنز، هر دو زمینة نظم و نثر را در بر می‌گیرد. زرویی کار خود را از مطبوعات طنز و بخصوص، گل‌آقا آغاز کرده است. یکی از مهمترین ویژگی‌های سبکی آثار او استفادة مناسب و ماهرانه از فنّ نقیضه است. نقیضه، لزوماً متنی است طنزآمیز  به نظم یا نثر، در تقلید از متنی دیگر که  از لحاظ ادبی، شهرت فراوان دارد و برای مخاطب آشناست. پژوهش حاضر به این پرسش پاسخ می‌دهد که آیا می‌توان نقیضه را ویژگی سبکی زرویی نصرآباد دانست؟ نقیضه‌های زرویی از لحاظ صوری، مضمونی و لفظی دارای اهمّیّت است. زرویی از این شگرد برای بیان انتقادهای سیاسی و اجتماعی، انتقال افکار خود به خواننده و بیان سخن مؤثّر، بهره می‌گیرد. وی به دلیل تسلّط کافی بر حوزة ادبیّات کلاسیک و معاصر فارسی توانسته است از فنّ نقیضه در هر دو زمینه نهایت استفاده را ببرد. با این حال، در نقیضه‌های به‌کار رفته در بعضی از آثار نخستین زرویی - بخصوص «تذکرة‌المقامات»-  به دلیل پرداختن به شخصیّت‌های سیاسی و اجتماعی مقطع زمانی خاصّ، باعث شده است که این آثار با گذشت زمان، کارکرد خود را از دست داده و دچار محدودیت تاریخ مصرف گردند. نقیضه‌های دیگری که زرویی در آن سعی در بیان وانتقال مضون و فضاسازی کلّی طنز داشته است، ماندگارتر و موفّق‌تر بوده‌اند. نکتة دیگر اینکه زرویی در نقیضه، علاوه بر فرم و قالب‌ها به آثار مشخّصی از متون کلاسیک نظر داشته است؛ به‌طوری‌که در آثارش بسامد نقیضه‌گویی از آثار قدمایی چون سعدی و مولانا و در بین معاصرین، اخوان ثالث بیشتر از دیگر شعرا است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی محتوایی طنز در اشعار محمّد صالحی آرام، ابوالفضل زرویی نصرآباد و خلیل جوادی

طنز، یکی از انواع ادبی و درحقیقت دست مایه ای برای شاعر یا نویسنده ی خوش ذوق و شوخ طبع و البتّه مسوول و دردآشنا است که با چاشنی خنده مفاسد، کاستی ها و ناراستی هایی را که بر رفتارها، روابط و مناسبات مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و... بشر هر دوره حاکم است و به هر دلیلی با خطاب جدّی قابل بیان نیستند، بازگو کرده و با هدف اصلاح و خیرخواهی مورد انتقاد، سرزنش و نکوهش قرار می دهد. طنز امروز ریشه در ادبیّات ...

15 صفحه اول

بلاغت طنز در آثار ادیب قاسمی کرمانی

ادیب قاسمی (1238- 1308ه.ش)، نویسنده و شاعر طنزپرداز کرمانی در زمان قاجاریه بود. تدریس در دارالفنون و حشر و نشر با مشروطه­ خواهان را از ویژگی های بارز حیات او دانسته ­اند. وی نیستان و خارستان را با نظیره­ گویی از بوستان و گلستان سعدی تألیف­کرد. این نظیره ­گویی طنزآمیز با ابتکار شخصی مؤلّف خویش همراه­ گشته و مجموعه ای متنوّع و مفرّح را  فراهم‌نموده­است. بلاغت طنز در آثار ادیب قاسمی با شگردها وصنعت ه...

full text

بررسی طنز در آثار علی اکبر دهخدا

در فایل اصل مقاله موجود است

full text

گفتمان طنز در آثار صادق چوبک

  طنز نوعی گفتمان است که جهت انتقاد و یا التذاذ مخاطب به کار گرفته می­شود. ادبیات معاصر ایران از طنز برای بازتاب دیدگاه­های انتقادی استفاده می­کند چنانچه داستان­پرداز جدّی­نویسی چون چوبک، زمانی که قلمِ جدّ احساس عجز می­کند، از طنز یاری می­جوید. واکاوی طنز داستان­های او می­تواند در درک گفتمان­های مسلّط داستان­های وی و دوره­ای از تاریخ ایران، نقش تأثیرگذاری داشته ­باشد. طنزهای چوبک را از لحاظ درون­ما...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 20  issue 41

pages  0- 0

publication date 2019-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023